Godność Osób Starszych

 

 Godność każdej osoby ludzkiej jest niezbywalna i stanowi obok prawa do życia , najistotniejszym prawem Człowieka. Z raportów dotyczących opieki nad seniorami , wiemy że Seniorzy są tą grupą która rzadko broni swojej godności bojąc się samotności i izolacji. 

 

Premier Mateusz Morawiecki powiedział że tworzone kluby Seniora i domy opieki nie mają zastąpić Rodziny, ale służyć tym którymi Rodziny z różnych powodów nie mogą się zając

 

Mówiąc o godności w starości należy wziąć pod uwagę dwa pojęcia: 

godność (dignitas – łac.), która oznacza dostojność, wyróżnianie się np. sposobem bycia, to szczególna wartość człowieka, która zakłada poczucie wewnętrznej wolności, podmiotowości i odpowiedzialności oraz godny (dognus-łac.), czyli zasługujący, wart czegoś.

 

W starości można mówić o dwóch szczególnych rodzajach godności, które są rezultatem długiego życia, a mianowicie o godności powiązanej z mądrością, niezależnie jakie są indywidualne osiągnięcia ludzi starych, a także o godności z tytułu zalet i zasług. Człowiek ma wrodzoną godność niezależnie od jego indywidualnych możliwości, zdolności, analogicznie – mądrość – może być przypisana do wszystkich ludzi starych, niezależnie od tego, jakie są ich indywidualne osiągnięcia. Godność z tytułu mądrości, to szczególny typ godności, która charakteryzuje ludzi starych. Zdaniem Nordenfelta, to co jest znaczące, ważne dla osoby posiadającej godność to fakt, iż zasługuje ona z tego powodu – czyli posiadania godności – na szacunek. Szacunek wiąże się z przestrzeganiem praw, które są powiązane z godnością człowieka. Okazywanie szacunku danej osobie to nie tylko przestrzeganie praw danej osoby, ale to także okazywanie jej czci, wdzięczności i wielkoduszności.

Godność człowieka winna stanowić podstawę interakcji między lekarzem (profesjonalistą) a pacjentem; wiąże się to z kwestią zaufania, szacunku, kontroli, rozwoju. Są dowody na to, że traktowanie kogoś z szacunkiem, godnością ma pozytywny wpływ na proces leczenia, a także na jego społeczne rezultaty. Badania z psychologii zdrowia pokazały, iż jeśli człowiek czuje się ceniony, szanowany, czuje swą wartość, wówczas współpracuje lepiej i jest bardziej niezależny niż człowiek, który czuje się bezwarto-ściowy, pozbawiony kontroli nad samym sobą.

Tak więc opiekunowie powinni aktywnie słuchać story Seniora , nawet jesli opowiada on te fakty któryś już raz, opiekuna powinna cechować wytrwałość i zainteresowanie, powinien pamiętać że jest on tu po to by budować dobre samopoczucie Seniora a jeśli mu się powiedzie  , również on będzie miał dużą satysfakcje. Osoby które w dużej części są samo wystarczalne mają większe zadowolenie z życia niż osoby zależne. Długowieczność na Krecie i Okinawie ma związek z ogromnym szacunkiem jakim cieszą się Seniorzy. U Nas jak na razie jest odwrotnie to Wnuczek słucha Dziadka, wiele rzeczy bym nie wiedział gdybym pilnie nie słuchał Dziadka. Zastanawiam się czy wprowadzenie do szkół uważności daje jakiś pozytywny skutek.

O godności starszych pacjentów jako podstawowej wartości postrzeganej w kategoriach zdrowia mówią badania przeprowadzone przez B. Hoy, L. Wagner oraz E. Hall wśród 15 grup focusowych, składających się z osób sprawujących opiekę nad starszymi pacjentami , były to m.in. pielęgniar-ki. Profesjonaliści postrzegali godność, jako podstawową wartość zdrowia, która jest konstytuowana przez 3 elementy: autonomię, tożsamość, wartość. Według autorek te 3 elementy godności pacjentów stanowią podstawę opieki. Według osób sprawujących opiekę, godność pacjenta, powiązana z jego tożsamością, to godny szacunku wygląd, spełnianie podstawowych potrzeb, podtrzymanie wizerunku samego siebie. Godność człowieka jest uwydatniana poprzez dbałość o ciało, poprzez ubrania, utrzymanie pacjenta w czystości, porządku. Autorki badania podkreślają, że niezwykle ważne jest własne ubranie, ponieważ w szpitalnych „garniturach” człowiek traci poczucie swej tożsamości, staje się jednym z wielu, którzy są tak samo ubrani, nic nie odróżnia go od innych. Możliwość noszenia własnych ubrań, to ważny czynnik wpływający na zachowanie własnej tożsamości przez pacjentów. Z kolei godność związana z autonomią, to zdolność pacjenta do samoobsługi i opanowania aktywności. Ci pacjenci, którzy oddają swą autonomię pracownikom opieki medycznej, nie wykonują sami podstawowych czynności, ale inni robią to za nich, są bliscy utraty swej godności, ich powrót do zdrowia jest długi i mozolny. Ponadto, badani wskazali, iż ważne jest uświadomienie pacjentowi, że szpital nie jest miejscem, gdzie się tylko ciągle leży – takie jest – zdaniem badanych – pod-stawowe skojarzenie dotyczące szpitala. Osoby sprawujące opiekę są zdania, że pacjentów należy zachęcać do aktywności, do poruszania, co może ich mobilizować do zaangażowania w proces leczenia. Godność związana z wartością, to postrzeganie pacjenta, jako osoby, która posiada wartość, tak jak inne osoby i powinna w taki sposób być traktowana. Godność osoby, która staje się pacjentem zyskuje nowy wymiar, często osoba, która do tej pory była niezależna, staje się całkowicie, albo w dużym stopniu, uzależniona od innych. W takiej sytuacji ważne jest rozpoznanie podstawowych potrzeb danego pacjenta, ich zaspokojenie, poświęcenie czasu na rozmowę i zapoznanie się z jego opinią na temat leczenia. Takie działania mają na celu podtrzymanie i poszanowanie godności pacjenta.

Ta piękna perspektywa mówiąca jak powinno być w instytucjach sprawujących opiekę nad osobami terminalnie chorymi, osobami starszymi, stoi w sprzeczności z jakością życia wielu osób starszych w schyłkowym okresie ich życia. W wielu przypadkach – w procesie umierania – naruszana jest ich godność jako osoby ludzkiej. Ten trudny problem pokazują m.in. badania zrealizowane w Szwecji pod koniec lat 90. Z powodu braku możliwości pomocy, niektórzy lekarze zajmujący się osobami starszymi mają negatywne nastawienie do chorego w starszym wieku, izolują się od pacjentów, by poprawić swoje samopoczucie.