Godność każdej osoby ludzkiej jest niezbywalna i stanowi obok prawa do życia , najistotniejszym prawem Człowieka. Z raportów dotyczących opieki nad seniorami , wiemy że Seniorzy są tą grupą która rzadko broni swojej godności bojąc się samotności i izolacji.
Premier Mateusz Morawiecki powiedział że tworzone kluby Seniora i domy opieki nie mają zastąpić Rodziny, ale służyć tym którymi Rodziny z różnych powodów nie mogą się zając
Mówiąc o godności w starości należy wziąć pod uwagę dwa pojęcia:
godność
(dignitas – łac.), która oznacza dostojność, wyróżnianie się np.
sposobem bycia, to szczególna wartość człowieka, która zakłada poczucie
wewnętrznej wolności, podmiotowości i odpowiedzialności oraz godny
(dognus-łac.), czyli zasługujący, wart czegoś.
W starości można
mówić o dwóch szczególnych rodzajach godności, które są rezultatem
długiego życia, a mianowicie o godności powiązanej z mądrością,
niezależnie jakie są indywidualne osiągnięcia ludzi starych, a także o
godności z tytułu zalet i zasług. Człowiek ma wrodzoną godność
niezależnie od jego indywidualnych możliwości, zdolności, analogicznie –
mądrość – może być przypisana do wszystkich ludzi starych, niezależnie
od tego, jakie są ich indywidualne osiągnięcia. Godność z tytułu
mądrości, to szczególny typ godności, która charakteryzuje ludzi
starych. Zdaniem Nordenfelta, to co jest znaczące, ważne dla osoby
posiadającej godność to fakt, iż zasługuje ona z tego powodu – czyli
posiadania godności – na szacunek. Szacunek wiąże się z przestrzeganiem
praw, które są powiązane z godnością człowieka. Okazywanie szacunku
danej osobie to nie tylko przestrzeganie praw danej osoby, ale to także
okazywanie jej czci, wdzięczności i wielkoduszności.
Godność
człowieka winna stanowić podstawę interakcji między lekarzem
(profesjonalistą) a pacjentem; wiąże się to z kwestią zaufania,
szacunku, kontroli, rozwoju. Są dowody na to, że traktowanie kogoś z
szacunkiem, godnością ma pozytywny wpływ na proces leczenia, a także na
jego społeczne rezultaty. Badania z psychologii zdrowia pokazały, iż
jeśli człowiek czuje się ceniony, szanowany, czuje swą wartość, wówczas
współpracuje lepiej i jest bardziej niezależny niż człowiek, który
czuje się bezwarto-ściowy, pozbawiony kontroli nad samym sobą.
Tak więc opiekunowie powinni aktywnie słuchać story Seniora , nawet jesli opowiada on te fakty któryś już raz, opiekuna powinna cechować wytrwałość i zainteresowanie, powinien pamiętać że jest on tu po to by budować dobre samopoczucie Seniora a jeśli mu się powiedzie , również on będzie miał dużą satysfakcje. Osoby które w dużej części są samo wystarczalne mają większe zadowolenie z życia niż osoby zależne. Długowieczność na Krecie i Okinawie ma związek z ogromnym szacunkiem jakim cieszą się Seniorzy. U Nas jak na razie jest odwrotnie to Wnuczek słucha Dziadka, wiele rzeczy bym nie wiedział gdybym pilnie nie słuchał Dziadka. Zastanawiam się czy wprowadzenie do szkół uważności daje jakiś pozytywny skutek.
O
godności starszych pacjentów jako podstawowej wartości postrzeganej w
kategoriach zdrowia mówią badania przeprowadzone przez B. Hoy, L. Wagner
oraz E. Hall wśród 15 grup focusowych, składających się z osób
sprawujących opiekę nad starszymi pacjentami , były to m.in.
pielęgniar-ki. Profesjonaliści postrzegali godność, jako podstawową
wartość zdrowia, która jest konstytuowana przez 3 elementy: autonomię,
tożsamość, wartość. Według autorek te 3 elementy godności pacjentów
stanowią podstawę opieki. Według osób sprawujących opiekę, godność
pacjenta, powiązana z jego tożsamością, to godny szacunku wygląd,
spełnianie podstawowych potrzeb, podtrzymanie wizerunku samego siebie.
Godność człowieka jest uwydatniana poprzez dbałość o ciało, poprzez
ubrania, utrzymanie pacjenta w czystości, porządku. Autorki badania
podkreślają, że niezwykle ważne jest własne ubranie, ponieważ w
szpitalnych „garniturach” człowiek traci poczucie swej tożsamości, staje
się jednym z wielu, którzy są tak samo ubrani, nic nie odróżnia go od
innych. Możliwość noszenia własnych ubrań, to ważny czynnik wpływający
na zachowanie własnej tożsamości przez pacjentów. Z kolei godność
związana z autonomią, to zdolność pacjenta do samoobsługi i opanowania
aktywności. Ci pacjenci, którzy oddają swą autonomię pracownikom opieki
medycznej, nie wykonują sami podstawowych czynności, ale inni robią to
za nich, są bliscy utraty swej godności, ich powrót do zdrowia jest
długi i mozolny. Ponadto, badani wskazali, iż ważne jest uświadomienie
pacjentowi, że szpital nie jest miejscem, gdzie się tylko ciągle leży –
takie jest – zdaniem badanych – pod-stawowe skojarzenie dotyczące
szpitala. Osoby sprawujące opiekę są zdania, że pacjentów należy
zachęcać do aktywności, do poruszania, co może ich mobilizować do
zaangażowania w proces leczenia. Godność związana z wartością, to
postrzeganie pacjenta, jako osoby, która posiada wartość, tak jak inne
osoby i powinna w taki sposób być traktowana. Godność osoby, która
staje się pacjentem zyskuje nowy wymiar, często osoba, która do tej pory
była niezależna, staje się całkowicie, albo w dużym stopniu,
uzależniona od innych. W takiej sytuacji ważne jest rozpoznanie
podstawowych potrzeb danego pacjenta, ich zaspokojenie, poświęcenie
czasu na rozmowę i zapoznanie się z jego opinią na temat leczenia. Takie
działania mają na celu podtrzymanie i poszanowanie godności pacjenta.
Ta
piękna perspektywa mówiąca jak powinno być w instytucjach sprawujących
opiekę nad osobami terminalnie chorymi, osobami starszymi, stoi w
sprzeczności z jakością życia wielu osób starszych w schyłkowym okresie
ich życia. W wielu przypadkach – w procesie umierania – naruszana jest
ich godność jako osoby ludzkiej. Ten trudny problem pokazują m.in.
badania zrealizowane w Szwecji pod koniec lat 90. Z powodu braku
możliwości pomocy, niektórzy lekarze zajmujący się osobami starszymi
mają negatywne nastawienie do chorego w starszym wieku, izolują się od
pacjentów, by poprawić swoje samopoczucie.